Rusvaj
U pitanju su dve persijske reči: prid. rosva
i im. rosvaji sa značenjem osramoćen,
obeščašćen, odnosno sramota,
beščašće, poniženje. Isto značenje
zadržaće i turski prid. rüsva/y,
uz gl. rüsva/y etmek
– osramotiti, poniziti, obrukati.
U Vukovom Rječniku,kao i Rječniku
hrvatskoga ili srpskoga jezika (JAZU) rusvaj
je čudo,odnosno čudan, nepriličan
događaj,i kod Đorđa Popovića Daničara (Turske
i druge istočanske reči) čudo, pokor,a
reč je sinonimna, dodaje još, sa rečju rezil
(još jednim preuzetim turcizmom). U Rečniku
Kosovsko-metohiskog dijalekta Gliše Elezovićačitamo:
čudo, skandal, gužva (»Rusvaj
se namesti«), odnosno u Turcizmima Abdulaha
Škaljića: lom, pokora, bruka,
čudo (»Napraviojerusvaju kafani«),pa dalje
»rusvaj se učiniti« (fig.) – zaprljati se,
opoganiti se u gaće,drukčije, »urusvajiti
se« (ulitati se).U Rečniku Srba u
Banatu »rusvaj se obično odnosi na nered
u kući«. Najviše značenja beleži najnoviji Rečnik
stranih reči i izraza (Ivana Klajna i Milana
Šipke): velika gužva, metež,
nered, haos, urnebes,a
kao da samo Matičin Rečnik srpskog jezika
uz metež, nered i lom
navodi i prvobitno značenje ove tuđice: ponižen,
osramoćen.
Oslanjajući se na, već pomenuti, Rječnik hrvatskoga
ili srpskoga jezika postoji i izvedenica
rusvajdžija, što
će reći »čovjek koji čini, pravi rusvaj« i treba
da se »govori u Vinkovcima i okolini«. A Petar
Skok navodi i druge denominale ove tuđice: orusmariti(Riječka
nahija) – nagrditi, naružiti;i
rusvariti (Ljubiša) – uništavati.
Odnedavno postoji i internet radio, Radio
Rusvaj (»Ono u šta možete biti sigurni
je – da ćete na ovom radiju uvek naći mnogo dobre
narodne muzike, za vaše još bolje raspoloženje«),
kao što je i turcizam košava uzet za
naziv jedne televizijske stanice.
|
|
Olga
Zirojević |
|