Stogodišnjica rođenja Hane Arent obeležena i u Beogradu

Prepoznavanje i lična iskustva

Lična iskustva sa totalitarizmom, ali i njegovo prepoznavanje u različitim vremenima i prostorima, tema su izložbe i simpozijuma kojim je u Beogradu, od 13. do 15. oktobra, u organizaciji novinske agencije Tanjug, obeleženo sto godina od rođenja Hane Arent, jedne od najznačajnijih intelektualki dvadesetog veka. Naučnica koja je i sama, sklanjajući se pred pošastima fašizma u Hitlerovoj Nemačkoj, svoj život i karijeru nastavila u Sjedinjenim Američkim Državama, u svojim brojnim delima rasvetlila je strukture totalitarnih režima.
Ovo, beogradsko podsećanje na Hanu Arent započelo je interesantnom izložbom fotografija iz arhive novinske agencije Tanjug, a na izložbenim panoima našli su se jedni uz druge vođe i verni podanici koji su obeležili svet i život ljudi na prostorima Balkana u drugoj polovini dvadesetog veka, Hitler, Staljin, Josip Broz, Slobodan Milošević. Dva naredna dana, u Svečanoj sali Beogradskog univerziteta, u prostoru koji je i sam simbol otpora totalitarizmu na ovim prostorima i, simbolično, bez predstavnika rukovodstva ove najviše akademske ustanove, ali i bez studenata, o svom čitanju značajnog filozofskog dela ali i o ličnim iskustvima govorili su stvaraoci iz Drezdena, Beograda, Zagreba, Sarajeva i Niša.
Gerhard Bezer i Katarina Stoklosa, istraživači iz drezdenskog instituta "Hana Arent", analizirali su poruke njenog naučnog dela i govorili o budućim planovima organizovanog naučnog istraživanja fenomena, dok su istraživači sa nekadašnjih jugoslovenskih prostora svoje čitanje mogli da upotpune i osveže preživljenim primerima i ličnim iskustvima. Tema "Hegelova fenomenologija duha" bila je tek povod za profesora Milana Kangrgu iz Zagreba koji je govorio o iskustvima iz nekoliko različitih totalitarnih režima koje je i sam preživeo do današnjih dana. Mihajlo Mihajlov, istraživač i publicista, izložio je "Moja lična iskustva sa totalitarizmom", podsećajući na događaje koji su ga kao asistenta i mladog naučnika odveli na višegodišnju robiju, jer se u politici totalitarnih režima ondašnjeg Sovjetskog Saveza, čiju je kulturu proučavao, i SFRJ, u kojoj je živeo i radio, jednostavno desila "promena stava". Profesor Ivan Kuvačić u referatu "Totalitarizam juče, danas, sutra" i profesor Gajo Sekulić u referatu "Totalitarizam i antitotalitarizam" govorili su o krivici kao pretpostavci u ovakvim porecima. Čedomir Čupić je naglasio da totalitarizam formira i novi jezik, dok je Senadin Musabegović, pesnik i filozof iz Sarajeva, govorio da ovakvi režimi traže i novog čoveka, ali da se tu traži novi podanik ilustrovao je Vladimir Krstulović iz Beograda, koji je svedočio o svojim i iskustvima njegove porodice u više generacija. O svom čitanju dela Hane Arent govorio je i Nebojša Popov, dok su Todor Kuljić ("Antitotalitarizam i antifašizam") i Đokica Jovanović ("Srpski tradicionalizam i nacionalizam") u svojim izlaganjima analizirali najnovije vidove totalitarizma u Srbiji i na prostorima nekadašnje SFRJ.