Srbija i Kikinda u čudu

„JEZIČKE PATROLE“

Milenko Jovanov, Kikinđanin, predsednik Pokrajinskog odbora DSS, izjavio je, a dnevni mediji preneli, da će Demokratska stranka Srbije formirati „jezičke patrole“ kojima će u opisu posla biti da proveravaju znanje srpskog jezika kod stanovnika kojima srpski nije maternji jezik.  Patrole treba naročito da provere da li u mestima sa većinskim mađarskim življem, kako tvrdi Jovanov, Mađari ne govore srpski. Jovanov je takođe rekao, a mediji takođe preneli, da se ove patrole formiraju po ugledu na one koje najavljuje SVM a kojima bi bio cilj da proveravaju da se se dvojezičnost poštuje u nazivima zvaničnih institucija.
„Proverićemo da li i koliko u Srbiji Mađari govore srpski jezik, da nam se ne bi dešavalo da u pojedinim mestima građani koji govore srpski ne mogu da se sporazumeju sa lokalnim stanovništvom. Poznato je da postoje čitava naselja u kojima se ne govori srpski jezik, naročito na severu Bačke. Da li u Mađarskoj postoji ijedno naselje u kome stanovnici ne znaju mađarski? Ne postoji“ - istakao je Milenko Jovanov.
U medijima su se pojavili različiti komentari ovakvog stava, od naslova u „Blicu“ - „Da li je ovaj čovek normalan?“, do pohvala altruizmu DSS-a koji, eto, brine da svi stanovnici dobro nauče zvanični jezik države u kojoj žive da bi im na taj način bile dostupne sve šanse. Na društvenim mrežama ova izjava takođe je izazvala veliko interesovanje, počevši od pitanja kakve uniforme će nositi pripadnici „jezičkih patrola“ kad na terenu budu proveravale ko dobro zna a ko ne zna srpski jezik, pa do pitanja kakvim metodama će se ove formacije služiti kako bi naterali stanovništvo koje ne govori dobro srpski da pojača svoje znanje jezika. Čitava priča se inače dešava na području na kome je do 1945. godine većina stanovništva bila - bilingvalna, to jest govorila bar još jedan jezik osim sopstvenog, a po potrebi i dva. Nije to bio luksuz u bogatim kućama gde mlade dame uče „nemecki“ i francuski, nego su jezike znali i nadničari, naravno koliko bi im bilo potrebno da se pogode za nadnicu i ostale uslove rada, a kamoli ozbiljni poslovni ljudi već samim poslom upućeni na višejezičnu klijentelu. U Kikindi su između dva velika svetska rata izlazile novine na nemačkom, srpskom, mađarskom i rumunskom jeziku, dok je u selu Ostojićevu (staro ime Tisasentmikluš) u susednoj opštini Čoka krajem XVIII veka radila osnovna škola na PET jezika. Sad je drugačije vreme. U odnosu na međunacionalne odnose od pre devedesetih, teško je opisati razliku, nije moguće meriti je, osim nekim obimnim multidisciplinarnim istraživanjem, ali, ona se oseti, lebdi negde u vazduhu. Ljudi se zatvaraju u manje grupe, a među tim zatvaranjima je i ono po nacionalnom osnovu. Zaista i u okolini Kikinde postoje manja mesta u kojima većinsko mađarsko stanovništvo prilično loše govori srpski - ali je ujedno sve manji broj Srba koji znaju mađarski ili bilo koji drugi jezik sredine. Drugo je pitanje što sve manje Srba govori srpski za četvorku koji bi jedva dobili kod mojih nekadašnjih nastavnika i što je korišćenje svih sedam padeža postalo još malo pa arhaizam. Mladi lakše (i radije) uče engleski nego da nauče pet reči kojima bi pozdravili ljude druge nacionalnosti. I sad, u ovako postavljenim okolnostima, kad su ljudi zbog siromašenja već dovoljno nadrndani i svi nacionalizmi bujaju punom parom, odjekne zahtev za formiranjem „jezičkih patrola“ kao svojevrsno zvono za uzbunu i poziv na brzu akciju u kojoj reči treba da budu mostovi, a ne zidovi?

G.P.F.